Ischias

De sciatische zenuw (heupzenuw), de grootste zenuw in het menselijk lichaam, loopt van de onderrug via de bil en het heupgebied naar beneden in elk been. Ischias houdt in dat deze zenuw wordt samengedrukt of geïrriteerd is, wat milde tot intense pijn en tintelingen in het linker- of rechterbeen veroorzaakt. De pijn kan worden verergerd door niezen, hoesten of langdurig zitten. Ischias is een symptoom van een spinale stoornis en dus geen spinale stoornis op zichzelf.

Zenuwwortelpijn wordt veroorzaakt door een geïrriteerde of ontstoken zenuw in de rug. De zenuwen zijn de signaalgeleiders en controleren  de spieren. Wanneer er een probleem is, veroorzaken de zenuwbanen pijn, gevoelloosheid, hypergevoeligheid of een verzwakking van de spieren. Men voelt dan pijn in dat gedeelte van het lichaam waar zich die zenuw bevindt. Vaak komt dit voor bij de been en arm zenuwen.

Lumbale zenuwwortelpijn (regelmatig ischialgie genoemd) is een uitstralende pijn volgens het zenuwverloop en komt vaak voor tot onder de knie. Rugpijn wordt gevoeld tussen de lager gelegen ribben en de bil streek. In veel gevallen is er een combinatie van rug en been pijn. Bij ischialgie is de beenpijn erger dan de rugpijn. Meestal wordt deze ischialgie veroorzaakt door een uitpuilende hernia maar er kunnen ook andere oorzaken zijn zoals suikerziekte of infecties (bijvoorbeeld gordelroos).

Brachialgie lijkt veel op ischialgie maar straalt uit van de nek zenuwen. Artsen gebruiken het woord “radiculaire pijn” wanneer zij de pijn bedoelen die voornamelijk wordt veroorzaakt door een enkele zenuwwortel.

Deze informatie is bedoeld voor die patiënten die voornamelijk meer last hebben van zenuwpijn dan van rugpijn. Vaak ondervindt men zenuw en rug pijn gelijktijdig.  Het is waarschijnlijker dat de pijn van een zenuw komt in geval dat de pijn in een ledemaat erger is dan de rug pijn.

Veel patiënten schijnen hun zenuw pijn zoals in deze bovenstaande tekeningen aangegeven te herkennen maar besef dat dit slechts een onderdeel is van de diagnose van zenuwpijn.

Er zijn verschillende gradaties van minder erge tot zeer erge zenuw pijn waarbij een branderig en tintelend gevoel ontstaat. Sommige patiënten voelen ergere pijn wanneer zij niezen of hoesten. De pijn kan verergeren of verbetering wanneer patiënten zich in een bepaalde houding bevinden. Gewoon lopen of gewoon fietsen kan de pijn gevoelens doen verminderen terwijl wanneer men zich in een zittende of liggende positie bevindt, de pijn gevoelens weer kunnen toenemen.

Ook andere zenuw functies kunnen worden aangetast naast de pijn die men voelt . Een dof gevoel of hypergevoeligheid is niet ongebruikelijk. Spierverzwakking is ook mogelijk.

De verzwakking van de S1 zenuw kan de kuitspier en de bilspier beïnvloeden en een patiënt doen manken.

De verzwakking van de L5 zenuw is soms de oorzaak dat men problemen heeft met het omhoog bewegen van de grote teen of voet.

De verzwakking van de L4 zenuw kan de spieren waarmee men de voet omhoog beweegt, beïnvloeden. In erg vorm wordt dit een dropvoet genoemd.

Het klinkt allemaal erg verontrustend maar vele gevallen van ischialgie genezen vaak vrij snel vanzelf.

Wie krijgt het en waarom?

Degeneratie van de tussenwervelschijf is het gevolg van de natuurlijke veroudering van de schijven tussen de botten in de wervelkolom.
In de overgrote meerderheid van de gevallen wordt ischias veroorzaakt door een gehernieerde of 'verschoven' tussenwervelschijf, die druk uitoefent op de heupzenuw. Het schijfmateriaal bevat ook een zuur, chemisch, irriterend stofje dat zenuwontsteking kan veroorzaken.

Minder vaak voorkomende oorzaken zijn spinale stenose, een vernauwing van de zenuwdoorgang in de wervelkolom, een wervelkolomblessure of een infectie.

Uw arts zal uw medische geschiedenis, lichamelijk en neurologisch onderzoek en indien nodig röntgenfoto's, CT-scan en/of MRI-scan beoordelen. Soms kunt u een pijndiagram krijgen om de pijnverdeling en -sensatie te illustreren.
 

Veel gevallen van ischias zullen binnen ongeveer zes weken verdwijnen, zonder dat er een behandeling nodig is. Er zijn echter een aantal dingen die u zelf thuis kunt doen om de symptomen te verbeteren totdat de toestand verbetert, zoals het nemen van vrij verkrijgbare pijnstillers, oefeningen of het gebruik van hot-/coldpacks.

In hardnekkigere gevallen kunt u geadviseerd worden om een gestructureerd trainingsprogramma te volgen onder toezicht van een fysiotherapeut, om injecties met ontstekingsremmende en pijnstillende medicatie in uw wervelkolom te krijgen en/of om sterkere pijnstillende medicatie te nemen.

In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn om het probleem in uw wervelkolom te corrigeren.