Elleboog Prothesen

Beschrijving

Het ellebooggewricht bestaat uit drie beenderige elementen die normaal bedekt zijn met kraakbeen (het humerus uiteinde of uiteinde van de bovenarm, de radiuskop en het begin van de ulna of olecranon). Deze structuren kunnen onderhevig zijn aan slijtageprocessen (artrose, artritis, reuma, hemofilie). Sommige aandoeningen tasten zowel de gewrichten aan als de spieren, de zenuwen en de organen. Bij een dergelijk slijtageproces wordt het gewrichtskraakbeen vernietigd. Dit gaat gepaard met pijn, verstijving, functieverlies en invaliditeit. Het kraakbeenoppervlak van de elleboog kan eveneens acuut beschadigd worden en onmogelijk worden hersteld ten gevolge van een verbrijzeling van de radiuskop of van het humerus uiteinde. Deze breuken kunnen aanleiding geven tot veel pijn, verstijving, functieverlies en invaliditeit indien ze niet optimaal hersteld worden. De nervus ulnaris of elleboogzenuw is meestal ook betrokken bij al deze aandoeningen (ongeval of slijtage) en kan tintelingen en voosheid veroorzaken ter hoogte van de pink en de ringvinger en kan soms gepaard gaan met krachtsvermindering in hand en vingers. Bij dergelijke aandoeningen kan een elleboogprothese aangewezen zijn. Er bestaan verschillende soorten elleboogprothesen die gebruikt kunnen worden al naargelang de aandoening, de ernst en de toestand van de patiënt. Zo kan een radiuskopprothese geplaatst worden bij een patiënt met een verbrijzelde radiuskop na een ongeval. Bij slijtageprocessen en/of reuma en artritis kan het noodzakelijk zijn om gans het gewricht (of een deel ervan) te "vervangen" door een prothese. Ook hiervoor bestaan er verschillende soorten en types. De arts bepaald in functie van de toestand van de patiënt, het ziekteproces, de ernst van kraakbeendestructie en gewrichtsaantasting, welk soort prothese uiteindelijk zal geïmplanteerd worden.

Symptomen

Artrose en slijtage van het gewrichtskraakbeen gaan gepaard met pijn, zwelling, krachtsverlies, functieverlies en invaliditeit van het aangetaste lichaamsdeel. Deze klachten kunnen gepaard gaan met tintelingen, voosheid en krachtsverlies in de hand, wanneer de elleboogzenuw betrokken is in het ziekteproces.

Onderzoek

De arts zal het lichaamsdeel grondig onderzoeken op een zwelling, afwijkende stand, drukpijn, tintelingen en voosheid. Hij zal tevens de beweeglijkheid van de elleboog testen. Dit onderzoek wordt meestal aangevuld met een standaard röntgenopname. Teneinde de ernst van de gewrichtsaantasting verder na te gaan kan een CT, een arthro-CT of een magnetische scan worden voorgeschreven. Een standaard bloedafname is eveneens nodig om reuma en andere ontstekingsfactoren na te kijken en een infectie uit te sluiten. Indien er sprake is van tintelingen en voosheid kan een EMG naaldonderzoek de elleboogzenuw evalueren en zien hoever deze is aangetast.

Therapie

De bedoeling van de behandeling is het ellebooggewricht zo snel mogelijk weer functioneel te maken en zo weinig mogelijk te immobiliseren (gips). Bij slijtageprocessen (artrose, artritis en reuma) zal in eerste instantie getracht worden om dit ziekteproces onder controle te krijgen door middel van rust, werkaanpassing, ergonomie, medicatie en kinesitherapie. Dergelijke behandeling wordt soms multidisciplinair aangepakt. Indien een conservatief beleid faalt en bij toenemende klachten moet een operatieve ingreep overwogen worden.

Ingreep

Als de conservatieve therapie niet voldoet kan een operatieve ingreep help bieden. We onderscheiden twee grote groepen van ingrepen. De eerste omvat enkel het wegnemen van de beschadigde gewrichtsoppervlakken (artrhoplastiek). Deze ingreep kan overwogen worden bij zeer jonge patiënten of bij patiënten waarbij een prothese onmogelijk kan geplaatst worden. De tweede groep van ingrepen bestaat eveneens uit het wegnemen van de beschadigde gewrichtsoppervlakken en het vervangen ervan door een prothese. Er bestaan verschillende soorten en types. Al naargelang de aandoening, de lokale toestand van de elleboog, de patiënt , het soort fractuur, kan een bepaald type van prothese geplaatst worden. Tot slot kan in zeer zeldzame gevallen de elleboog worden vastgezet (Arthrodese).

Complicaties

Alle chirurgische ingrepen kunnen gepaard gaan met infecties of wondproblemen, die gelukkig zelden voorkomen. Als geopteerd wordt om het gewricht niet te vervangen kan de elleboog instabiel en/of pijnlijk zijn. Indien een prothese werd geplaatst kan deze los komen, ontsteken en in sommige gevallen een instabiliteit vertonen. In extremis kan dit leiden tot een ontwrichting en soms kan de prothese betrokken zijn in een infectieus proces (bacterie). In zeer uitzonderlijke gevallen kan een prothese breken als ze te zwaar wordt belast. Gelukkig komen dergelijke complicaties bijna niet voor. De elleboog vertoont soms een verminderde beweeglijkheid, die meestal gelukkig niet al te hinderlijk is. Een irritatie van de elleboogzenuw (nervus ulnaris) kan soms tijdelijke en in mindere mate definitieve hinder geven.

Revalidatie

Na de ingreep volgt meestal een langdurige revalidatie. Deze bestaat uit voorzichtig oefenen met of zonder kinesitherapie. Regelmatig zal de patiënt de behandelende arts dienen te raadplegen en zal de elleboog onderworpen worden aan een radiologisch routine onderzoek. De elleboog mag gedurende de eerste drie maanden niet meer dan een 0,5 kg belast worden. Uiteindelijk mag de patiënt niet meer dan 1kg repetitief belasten en geen gewichten van meer dan 5kg optillen. Werkhervatting is pas mogelijk als de patiënt voldoet aan bovengenoemde regels. Sporten en handenarbeid dienen met andere woorden zeer voorzichtig aangepakt te worden, liefst na raadpleging van een arts.

Latest update 01/09/2009.
De uitgever, de FLESSS, is geenszins verantwoordelijk voor de volledigheid en juistheid van deze gegevens. Deze tekst is louter informaief.  De toepasbaarheid van medische gegevens is altijd afhankelijk van de specifieke aard van een casus, en informatie vervangt geen advies of bijstand bij concrete gevallen. De bezoeker blijft zelf volledig aansprakelijk voor de keuze van de door hem geraadpleegde gegevens en voor de gevolgen van het gebruik dat hij maakt van de gegevens.